Ontstaan van het Gilde
Het Gilde Sint Catharina en Barbara: een prachtige eeuwenoude traditie!
1450 is het jaar van het ontstaan van het gilde. En nog steeds is het Schijndelse Gilde actief en niet weg te denken uit onze samenleving.
Het gilde is ontstaan in de jaren ’50 van de 15e eeuw, toen de pest heerste in ons land. Ook Schijndel ontkwam er niet aan! De kerk vroeg aan mensen om een broederschap op te richten, die de begrafenis van de vele mensen, die overleden aan de pest, zou gaan verzorgen. Heel veel mensen overleefden de pest niet en voor de broederschap was het (in die dagen) een full time activiteit. De kerk had er geen tijd voor en op deze manier was het gilde de voorloper van de huidige begrafenisondernemers.
In Schijndel waren er in de afgelopen eeuwen 5 gilden, waarvan het huidige Gilde in Schijndel een samensmelting is van de Gilden Sint Catharina en Sint Barbara. Alleen het Gilde Sint Catharina en Barbara is nog actief in ons dorp en dat willen ze graag blijven, ook de komende tientallen en honderden jaren. Dit was natuurlijk ook een belangrijke reden om vrouwen in 2014 toe te laten als volwaardig lid van het Gilde, waardoor er ook meer leden zijn bijgekomen.
Eeuwenlang heeft het Gilde een slapend bestaan gekend en werd het in het midden van de 19e eeuw zelfs verboden door de kerk. De kerk kon zich niet vinden in de levenswijze van de leden van het Gilde, vanwege het drankgebruik en luidruchtigheid bij het schieten. In 1979 is op initiatief van de toenmalige burgemeester Scholten en de werkgroep monumenten en oude ambachten het Gilde Schijndel nieuw leven ingeblazen, dit in verband met grondeigendom van het Gilde daar waar nu de structuurweg ligt. Doel was het Gilde niet alleen als gezelligheidsvereniging in Schijndel te hebben, maar zeker ook om oude tradities in ere te herstellen en initiatieven te nemen om nieuwe tradities op te starten.
Een greep uit de tradities van het Gilde is het opluisteren van allerlei evenementen in Schijndel, o.a. bij benoeming en afscheid van Burgemeesters, vieringen Koningsdag en bijeenkomst gedecoreerden, bijzondere gebeurtenissen, het met Gilde-eer begraven van de eigen leden, het deelnemen aan Kringdagen, opluisteren vieringen St. Jan en Kapel Laverhof, het Koningsschieten en het jeu de boules festijn bij het Landjonkerfeest.
De jeu de boules wedstrijden als nieuw wedstrijdonderdeel zijn door het Schijndelse gilde na een jarenlange promotie geintroduceerd in het traditionele gildewezen, mede om problemen met de milieuwetgeving in verband met het geweerschieten te voorkomen. Verder is het veel laagdrempeliger, kan jong en oud het beoefenen en kan het ook een reden zijn voor mensen om lid te worden van het Gilde in Schijndel.
Een andere lang gekoesterde wens was het verwerven met hulp van de gemeente van een goede en ruimere accommodatie, die ook het Gilde in Schijndel recht doet aan de positie, die ze heeft in de Schijndelse samenleving. En dat die positie door veel mensen als belangrijk en waardevol wordt gezien, wordt wel bewezen door de vele optredens van het gilde bij allerlei traditionele en waardevolle cultureel-historische evenementen. Daarom is ook kort na haar aanstelling als burgemeester van Schijndel Mevr. J. Eugster gevraagd om gildevrouwe van het Gilde Schijndel te zijn.
In 2017 heeft het gilde een nieuwe prachtige accommodatie in het Zuideinderpark in gebruik genomen, het zogenaamde Gildehuys. Deze accommodatie biedt met haar ruime gebouw en bijbehorende terreinen voldoende mogelijkheden om alle wensen te vervullen.
Met haar leden zal het Gilde Sint Catharina en Barbara gaat de vereniging het culturele erfgoed via educatie onder de aandacht brengen en houden.
Gildelied
Refrein
Kom, broeders, kom, heur de trom, heur de trom! laot ons onze krachten meten Catharina wil ’s weten hoe ’t er mee stao, wie da wie verslao. Zeker zullen wij pointeren en met vaste hand titireren, mak nou nat oew borst. Strakke kumt er drinken veur den dorst
Couplet
1. Broeders, kijk bezie oew schilden, zie die zuivere zilverglans. Wa al altijd gold veur gilden geldt ook veur, de guld van thans
2. Gilde mag op gulden lijken. Mar da is alleen de schijn, want met goud te lopen prijken ligt totaal nie in ons lijn.
3. Schutter zijn is nie da ferme schieten op de papagaai, nee, beschutten en beschermen makt ons broederschap zo fraai.
4. Zie de vogel goed te raken. Schiet, zoda ge kunning wordt, of ge’t wel of nie zult maken makt nie. Mar schiet nooit tekort
5. Gilden zen deur alle tijden in ’t begraven goed geweest, wij begraven haat en nijd en hawen zo de goeie geest
6. Broeders, zuukt ’t in oew leven in ’t zilver, nie in ’t guld, blijf mar naor ’t zuiver streven, hopend da ge’t veinen zult
7. Dikkels wier ’t bier met tonnen umgezet in louter lol, as we ergens aon begonnen waar ’t altijd: Hawen vol!
Volkslied “Wilhelmus”
Wilhelmus van Nassouwe ben ik, van Duitsen bloed, den vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood. Een Prinse van Oranje ben ik, vrij, onverveerd, den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.
Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen, Verlaat mij nimmermeer. Dat ik doch vroom mag blijven, uw dienaar t’aller stond, de tirannie verdrijven die mij mijn hart doorwondt.